İçindekiler
- PTSD Nedir? Kısa Bir Bakış
- PTSD’nin Kapsamı
- Neden Kişiye Özel Tedavi Önemlidir
- Kanıtlanmış Terapiler
- Kişisel İyileşme Planınızı Tasarlama Adımları
- Engelleri Aşmak
- Sonuç
PTSD Nedir? Kısa Bir Bakış
İyileşme planınızı oluşturmadan önce PTSD’nin ne olduğunu anlamak önemlidir. Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı’na (DSM-5) göre, PTSD travma ve stresle ilişkili bir bozukluk olarak sınıflandırılır. Yaygın belirtiler arasında flaşbekler, kabuslar, travma hatırlatıcılarından kaçınma, düşünce ve ruh hali değişiklikleri, artmış uyarılma veya tepki verme yer alır. Bu unsurları anlamak, size en etkili iyileşme yolunu şekillendirmenize yardımcı olacaktır.
PTSD’nin Kapsamı
PTSD, birçok kişinin fark ettiğinden daha yaygındır ve yaşamlarının bir noktasında insanların yaklaşık %6’sını etkiler. Kadınlar arasında (%8) erkeklere (%4) oranla daha yaygındır. İlişkilerden işe kadar hayatın çeşitli yönlerini bozabilir ve bu da daha iyi bir yaşam kalitesi için bu sorunun ele alınmasının önemini vurgular.
Neden Kişiye Özel Tedavi Önemlidir
PTSD herkes için farklı şekilde ortaya çıkar; bu durum, travmanın doğası ve bireysel arka plan gibi faktörlere bağlıdır. Bu nedenle, herkese uyan tek tip bir yaklaşım eksik kalabilir. Kişiye özel bir plan oluşturmak, tedavinin sizin özel ihtiyaçlarınıza ve tercihlerinize uymasını sağlamak anlamına gelir ve bu da iyileşme sürecini büyük ölçüde artırabilir.
Kanıtlanmış Terapiler
PTSD’ye karşı etkili olduğu kanıtlanmış çeşitli terapiler vardır. Örneğin, Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), özellikle Travma Odaklı versiyonu (TO-BDT), genellikle önemli bir fark yaratır. Araştırmalar, TO-BDT’nin PTSD belirtilerini önemli ölçüde azalttığını gösteriyor. Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme (EMDR), rahatsız edici anıları işlemeye yardımcı olmak için dış uyaranları kullanan başka bir terapidir. SSRIs gibi ilaçlar da özellikle terapiyle birlikte kullanıldığında belirtileri yönetmeye yardımcı olabilir.
Kişisel İyileşme Planınızı Tasarlama Adımları
İyileşme yolculuğu, ruh sağlığı uzmanları ile iş birliği içinde stratejik ve düşünceli adımlar atmayı içerir. İşte kendi iyileşme yol haritanızı nasıl şekillendireceğiniz.
1. Kapsamlı Bir Değerlendirme Yapın
PTSD’nizi anlamak için derinlemesine bir incelemeyle başlayın. Bu, semptomlarınızın şiddetini ve eşlik eden herhangi bir ruh sağlığı sorununu değerlendiren profesyonel değerlendirmeleri içerir. Klinik görüşmeler ve muhtemelen DSM-5 için Klinik Uygulayıcı PTSD Ölçeği (CAPS) gibi standartlaştırılmış araçlardan ayrıntılı bilgiler bekleyin.
2. Anlamlı Hedefler Belirleyin
İyileşme bir maratondur, sprint değil. Net ve ulaşılabilir hedefler belirlemek, motivasyonu sürdürmek için önemlidir. SMART çerçevesini kullanın: Özgül, Ölçülebilir, Ulaşılabilir, İlgili ve Zamanlı. İster kabusları azaltmak ister sosyal etkileşimleri artırmak olsun, hedeflerdeki netlik ilerlemenize rehberlik edebilir.
3. Doğru Terapileri Seçin
Değerlendirme bilgileriyle donanmış olarak, sizinle uyumlu terapileri seçmek için sağlık hizmeti sağlayıcınızla iş birliği yapın. Bu, ek peer desteği için bir karışımı Travma Odaklı BDT, EMDR, ilaç kullanımı ve belki grup terapisi anlamına gelebilir.
4. Holistik Yöntemleri Dahil Edin
Geleneksel terapileri, bütünsel uygulamalarla destekleyerek genel iyi olmayı artırın. Farkındalık ve meditasyon önemli bir rahatlama sağlayabilir, yoga beden farkındalığını artırabilir ve sanat ya da müzik terapisi, travmayı işlemeye yönelik yeni yollar açabilir.
5. Destek Ağı Kurun
Sıkı bir destek sistemi, iyileşmenizde bir kılavuz olacaktır. Arkadaşlarınızı ve ailenizi PTSD hakkında eğiterek daha iyi destek almalarını sağlayın. Benzer deneyimleri paylaşan başkalarıyla bağlantı kurmak için destek gruplarına katılarak yalnızlık duygusunu azaltın.
6. Başa Çıkma Mekanizmaları Geliştirin
Günlük zorluklarla başa çıkmak için başa çıkma stratejileri edinin. Topraklanma egzersizleri, günlük tutma ve düzenli fiziksel aktivite, stresi yönetmek ve ruh halini yükseltmek için paha biçilmez araçlar olabilir.
7. Planınızı İzleyin ve Ayarlayın
İlerlemenizi takip edin ve yaklaşımınızı adapte etmeye hazır olun. Bu, yeni terapilere başlamak, ilaçları ayarlamak veya yeni hedefler belirlemek anlamına gelebilir—esneklik sizin için en iyi olanı bulmanın anahtarıdır.
Engelleri Aşmak
Sağlam bir planla bile, damgalanma, sınırlı bakım erişimi ve eşlik eden bozukluklar gibi zorluklar ortaya çıkabilir. Bu sorunların eğitim, televizyon terapisi seçenekleri ve kapsamlı tedavi planları ile ele alınması önemlidir.
Sonuç
PTSD iyileşmesi için kişisel bir eylem planı yaratmak iş birliği, öz farkındalık ve azim gerektiren dinamik bir süreçtir. Bireyselleştirilmiş bakıma odaklanarak ve kanıta dayalı tedavileri destekleyici stratejilerle birleştirerek, daha parlak ve travmasız bir geleceğe yönelik yol daha somut hale gelir.
Kendinizi doğru araçlar ve destekle güçlendirmek sadece semptomların rahatlamasını sağlamakla kalmaz, aynı zamanda tatmin edici bir yaşamı yeniden keşfetme yolculuğu sağlar. Sabır, adanmışlık ve dayanıklılıkla, kendi iyileşme yolunuzu çizebilir ve geleceğinizi geri kazanabilirsiniz.
—
Kaynaklar
- Amerikan Psikiyatri Derneği. (2013). Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı (5. basım). Arlington, VA.
- Polusny, M. A., ve diğerleri. (2015). PTSD için Farkındalık Temelli Stres Azaltma: Randomize Kontrollü Çalışma. JAMA.
- Rosenbaum, S., ve diğerleri. (2015). PTSD Tedavisinde Fiziksel Aktivite: Bir İnceleme. Klinik Psikiyatri Dergisi.
- Sloan, D. M., ve diğerleri. (2013). PTSD’li Gaziler için Grup Tedavisi. Travmatik Stres Dergisi.
- Stein, M. B., ve diğerleri. (2006). PTSD Tedavisinde SSRIs: Etkileri ve Faydaları. Klinik Psikiyatri Dergisi.
- ABD Gaziler İşleri Bakanlığı. (2020). Yetişkinlerde PTSD Prevalansı. PTSD Ulusal Merkezi.
- van der Kolk, B. A. (2014). Beden Skoru Tutar: Travma ve İyileşme. Viking.
- Watts, B. V., ve diğerleri. (2013). PTSD Tedavilerinin Etkililiği: Bir Meta-Analiz. Klinik Psikiyatri Dergisi.
- Weathers, F. W., ve diğerleri. (2018). DSM-5 için CAPS. PTSD Ulusal Merkezi.